ORGAN BAĞIŞI
Kişinin hayattayken veya tıbben yaşamı sona erdikten sonra, organ ve dokularının başka hastalar için kullanılmasına izin vermesidir.
Organ bağışı tamamen gönüllülüğe dayanabilir ve kişinin dilediği zaman bağıştan vazgeçme hakkı vardır. Organ bağışı, birçok hastalıkta yeni bir yaşam şansı sunar ve toplumsal sağlık açısından büyük önem taşır
Beyin ölümü, beynin tamamının, özellikle beyin sapının, geri dönülmez şekilde fonksiyonlarını yitirmesidir. Tıbbi olarak ölüm anlamına gelen bir durumdur.
Bitkisel hayat veya koma ile aynı şey değildir.
Beyin Ölümü Nasıl Oluşur, Nedenleri Nelerdir?
Beyin ölümü genellikle ağır kafa travmaları (trafik kazaları, yüksekten düşme, ateşli silah yaralanmaları), beyin kanamaları, beyin iltihapları (menenjit) ve ani kalp durması sonrası beynin oksijensiz kalması gibi durumlarda ortaya çıkar.
Beyin Ölümü Tanısı Nasıl Konur?
Beyin ölümü teşhisi konulabilmesi için ilgili mevzuat çerçevesinde nitelikleri belli olan iki hekim tarafından, birtakım testlerin uygulanması ve testlerin sonucunda, beyin ölümü gerçekleşip gerçekleşmediği kararının verilmesi ve bunun aileye bildirilmesi gerekiyor.
Hangi Organ ve Dokular Bağışlanabilir?
Canlıdan canlıya karaciğerin bir kısmı veya böbreğinin birini, kendi serbest iradesi ile bağışlayabilir.
Tıbben yaşamı sona erdikten sonra aile izni ile tüm organlar bağışlanabilir
Kalp, karaciğer, böbrek, pankreas, akciğer, ince bağırsak gibi organlar ile kalp kapağı, kornea, kemik, kas dokusu, kıkırdak, tendon, yüz ve saçlı deri gibi dokuların BİRİNİ ya da tamamı bağışlanabilir.
Herkes Organ Bağışında Bulunabilir mi?
18 yaşını doldurmuş, akli dengesi yerinde olan herkes organ bağışında bulunabilir.
Canlıdan canlıya bağışta 18 yaş sınırı vardır; ancak beyin ölümü gerçekleşen vakalarda yaş sınırı yoktur bağışçı kaydına göre aileden izin alınır ve organlar alınır.
İleri Yaş veya Kronik Hastalığın Olması Organ Bağışına Engel mi?
İleri yaş veya kronik hastalıklar organ bağışına engel değildir, organlarda hasar olmadığı sürece bağış yapılabilir
Organ Bağışı Nasıl ve Nereye Yapılır?
İl ve ilçe sağlık müdürlükleri, devlet, üniversite ve Özel hastaneler ve Aile Sağlığı Merkezleri gibi kuruluşlara başvurup verilen Organ bağış formu doldurularak ya da e devlet üzerinden organ bağışı yapılabilir
Organ Bağışında Bulunan Vazgeçilebilir mi?
Evet, organ bağışı kartı iptal ettirilebilir
Her Ölümden Sonra Organ Nakli Yapılır mı?
Kişinin, yoğun bakımda vantilatöre (solunum cihazına) bağlı bir şekildeyken beyin ölümünün gerçekleşmesi durumunda ailesinin onayı ile sağlık bakanlığının yetkilendirdiği kişiler ile bağışlanan organlar alınabilir.
Organ bağışı yapılmış olsa bile her ölümden sonra organ nakli mümkün olmuyor. Örneğin, evde, sokakta, acil serviste veya hastanelerin herhangi bir servisinde ölmüş kişilerin organları, Türkiye'de organ bağışında kullanılamıyor.
Organ bağışı gönüllülük esasına dayanır, resmi form ve kart ile kayıt altına alınır, ancak ölüm sonrası aile onayı olmadan bağış gerçekleşmez. Süreç, başvuru, kayıt, aile bilgilendirmesi, beyin ölümü sonrası aile onayı ve organ nakli aşamalarından oluşur.
Beyin ölümü tanısı konulduktan sonra organ bağışı nasıl gerçekleşir?
Aile onay verirse, organ nakli koordinatörü süreci başlatır ve Sağlık Bakanlığı organların hangi hastanelerde bekleyen hastalara verileceğine karar verir.
Organların alımı, vücut bütünlüğüne saygı gösterilerek, hızlı ve özenli bir şekilde gerçekleştirilir. Çünkü organların nakil için uygun kalma süresi kısıtlıdır.
Organlar uygun alıcılara nakledilirken, tüm işlemler kayıt altına alınır ve bilimsel kriterlere göre dağıtım yapılır.
Organ bağışı sürecinde aileye sürekli bilgi verilir ve psikolojik destek sağlanabilir.
Özetle, beyin ölümü sonrası organ bağışı, yasal izinlerin alınması, koordinasyonun sağlanması ve hızlı organ alımı ile gerçekleşir; bu süreçte aile onayı ve tıbbi protokoller esastır. Organlar, başka hastaların hayatını kurtarmak üzere özenle alınır ve nakledilir
Tüm organlar mı bağışlanır?
Kişi, organ bağışı yaparken organ ve dokularının tamamını veya sadece bir kısmını bağışlamayı tercih edebilir. Bağışlanan organ ve dokulardan sadece nakil için uygun olanlar alınır.
Kadavradan Organlar alınırken vücut bütünlüğü bozulur mu?
Canlı birine yapılan ameliyatlar gibi steril bir ortamda, ameliyat koşullarına uygun, vakaya zarar vermeyecek bir şekilde normal ameliyat tekniklerine uygun yapılır. Bütünlüğü bozulmaz.
Kalp ve akciğer organları için göğüs kafesi ön duvarında yapılacak orta hat kesisi ile organlar alınır, karın içi organlar için göbek üstünden altına kadar bir kesi ile diğer organlar alınır. Vaka normal ameliyat yapılır gibi özentili bir şekilde dikişi atılıp temizliği yapılır ve vücut bütünlüğü bozulmamasına dikkat edilerek morga gönderilir.
bağış kartım olsa da aile izni olmadan organ bağışı yapılabilir mi?
Hayır, organ bağışı kartı olsa bile beyin ölümü durumunda, aile onayı olmadan organ alınamaz. Bağış vasiyet niteliği taşır.
Organ bağışı tedavi sürecini etkiler mi?
Hayattayken organ bağış kartı taşımak acil sağlık müdahalesini veya tedaviyi etkilemez. Organ bağış kartınıza bakılmaksızın tedavi süreciniz başlar. Organ bağış kartı, ailenize organlarınızın bağışlanmasını vasiyet ettiğinizi bilmelerini sağlar
Organlar para ile satılır mı?
Organ bağışında bulunan organlar para ile satılamaz, tüm süreç Ulusal Organ Nakli Koordinasyon Merkezi tarafından sıkı bir şekilde denetlenir.
Organ bağış kartı olsa da olmasa da, beyin ölümü gelişen vakalarda aile onayı alınmadan organ alınamaz
Organ bağışı bilgileri güvenli tutulur, organ mafyasının eline geçmez
Sigara, alkol veya sürekli kullanılan ilaçlar bağışı engeller mi?
Organ Bağışını engellemez. Bağışlanan organ ve dokuların, nakil için uygun olup olmadığı gerekli testlerle ve doktorlar tarafından değerlendirilerek karar verilir
Bağışlanan Organlar Adaletli dağıtılır mı?
Din, dil, ırk, cinsiyet ve statü farkı gözetmeksizin hastaların hastalık durumlarına göre adalet ve şeffaflık ilkeleri çerçevesinde en uygun hastalara nakledilmektedir. Bu süreç, Sağlık Bakanlığı Organ Nakli Ulusal Koordinasyon Sistemi tarafından, akademisyenlerden oluşan bilimsel danışma komisyonlarının belirlediği kurallar ve prensipler doğrultusunda yürütülür. Organların dağıtımı tamamen kontrollü ve açık bir sistemle yapılmakta, ticari döngüye girmesi kesinlikle engellenmektedir.
Organ bağışının dinen sakıncası var mı?
İslam dininde canlı veya ölü insanların vücuduna zarar vermek yasaktır. Bununla birlikte İslam dininde başka bir insanın yaşamını kurtarmak, zor durumda olan insanlara iyilik amacıyla yardımcı olmak esastır. Organ bağışını ve dolayısıyla organ naklini onaylayan Diyanet İşleri Başkanlığı, bu konuda Din İşleri Yüksek Kurulu’nun 03. 03.1980 tarihli 13 numaralı fetvasında organ bağışının dini açıdan bir sakıncası olmadığı belirtilmiştir.
“Her kim bir hayatı kurtarırsa bütün insanları kurtarmış gibi olur.” (el-Mâide, 5/32) âyeti de buna ışık tutmaktadır.